-
1 была не была!
булса булыр, булмаса юк! беткән баш беткән! -
2 на авось
булса булыр, булмаса юк, дип -
3 хоть
1) союз; уступ. (несмотря на то, что) булса да, булуга карамастан,... даон хоть и молод, но дело своё знает — ул яшь булса да, үз эшен яхшы белә
2) союз; уступ. (можно, впору)... да, гәрчәхоть убей, не скажу — үтерсәң дә әйтмим
темно, хоть глаз выколи — күзгә төртсәң дә күренмәслек караңгы
3) союз; уступ. ( или)...мыхоть сегодня, хоть завтра, сделать надо — бүгенме, иртәгәме, барыбер эшләргә кирәк
4) частица; усил. (по крайней мере, только) ичмасам, һич булмасахоть какой — нинди булса да; теләсә нинди
•- хоть бы- хоть куда -
4 как-нибудь
к`ак-ниб`удьнареч.1) ничек (кенә) булса да, ничек тә2) разг. кайчан да булса (ничек тә булса) бер вакыт табыпзайдите ко мне как-нибудь на той неделе — киләсе атнада ничек тә булса бер вакыт табып миңа кереп чыгарсыз әле
3) разг. ничек җитте (шулай) алай -
5 какой-нибудь
мест.2) разг. чамасы, нибары, күп булса -
6 угодно
-
7 когда
1) нареч.; вопр.; относ. кайчан; кайвакыттая не знаю, когда он приедет — мин аның кайчан киләсен белмим
2) нареч.; неопр.; прост. берәр вакыт, кайчан да булса3) нареч.; неопр.; прост. кайчактакогда можно, когда нельзя — кайчак ярый, кайчакта ярамый
4) союз временной...гач,...нан соң,...ганда,...ган чакта; чакта, вакыттаотдохнём, когда закончим работу — эшне бетергәч ял итәрбез
5) союз усл. әгәр...са, әгәр дә... икәнработа спорится, когда ясна цель — әгәр максат ачык булса, эш яхшы бара
•- когда бы ни...
- редко когда -
8 патент
ма) берәр әйберне уйлап табу дип рәсми тануны һәм уйлап табучыныц аңа булган хокукын раслый торган документб) нинди дә булса хокукларны, вәкаләтләрне һ.б.ш. раслый торган документв) нәрсә дә булса сатарга яисә табыш китерә торган нинди дә булса эш белән шөгыльләнергә хокук бирә торган таныклык -
9 чей-либо
мест.; = чей-нибудькем булса да, кем дә булса, кемдер булса да -
10 властный
-ая; -ое2) буйсындыручан, боеручан, боера торган, буйсындыра торган; боерулы3) (что-л.) аның ( нәрсә дә булса) эшләргә хәленнән килми -
11 все
I мн.; см. весь I II всёнареч.; разг.1) ( постоянно) һәрвакыт, һәркайчан, гел, һаман2) ( до сих пор) һаман, әле дә булса3) ( только) тик, бары тик, фәкать... гына4) в знач. частицы усил. торган саен, барган саен, тагын да...рак5) в знач. союза против. ( однако) әмма, ләкин, шуңа карамастанкак ни старайся всё зря — ничек кенә тырышмасын, әмма бушка
•III всёс; см. весь I -
12 где-либо
нареч.кайда да булса, берәр урында, берәр җирдәон, наверное, где-либо задержался — ул кайда да булса тоткарлангандыр
-
13 довершение
-
14 за
1) с вин. п. (около, вокруг) янына, янында2) с вин. п. ( при указании на начало действия)...лый башлау,...га тотыну3) с вин. п. (при указании предмета, лица, позади или по другую сторону к-рого что-то помещено, спрятано)...газаткнуть (что-л.) за пояс — нәрсәне дә булса билбауга кыстыру
4) с вин. п. (при указании цены, платы)...га5) с вин. п. (позднее; больше; сверх)...данему за сорок — аңарга кырыктан артык, ул кырыктан узган
6) с вин. п. ( при указании на расстояние)...да7) с вин. п. (раньше на какое-л. время)...нан... элек8) с вин. п. (в течение какого-л. времени)...га,...да, өчен9) с вин. п. (при указании на лицо или предмет, к к-ому прикасаются)...дан,...га10) с вин. п. (ради, в пользу чего-л.) өчен11) с вин. п. (вместо, в качестве кого-л.) өчен, урынына12) с вин. п. (при указании лица или предмета, выступающего в качестве кого-чего-л.)... итеп алу,... дип белүпринять (кого-л.) за своего знакомого — кемне дә булса танышың дип белү
13) с вин. п. (при указании лица, к к-ому возникает какое-л. чувство) өчен14) с вин. п. и с тв. п. (по причине, вследствие) өчен;...лыктан15) с вин. п. и с тв. п. (через, по ту сторону, позади, около) артына, аръягына, артында, аръягында, читенә, кырыена; янында;...га16) с тв. п. (позади, вслед, следом) артыннан, эзеннән17) с тв. п. (во время чего-л.)...да; вакытында, чакта, арада18) с тв. п. (при указании лица или предмета, на к-ые направлено действие)...ны19) с тв. п. (с целью, для чего-л.)...га;...ны20) с тв. п. (при указании лица, от к-ого зависит наступление какого-л. действия, за к-ым числится что-л.)...га,...ның21) с тв. п....ган;...лы22) с тв. п. (при указании на смену действия, состояния, лица, предмета, явления)...дан соң•- кто за?- выйти замуж
- за исключением
- ни за что! -
15 забвение
с1) книжн. (что-л.) нәрсәне дә булса бөтенләйгә оныту2) (пренебрежение чем-л.) оныту, искә дә кертмәү -
16 зло
с1) явызлык, усаллык, яманлыкпричинить зло кому-л.— кемгә булса да усаллык эшләү
2) бәла, фетнә, афәт, бәхетсезлек3) ( досада) ачу, ачу тойгысы, гарьлексорвать зло на ком-л. — кемнән булса да ачуны алу
-
17 какой
-ая; -оемест.1) вопр. нинди, ничек2) вопр. кайсы, ничәнче3) опред. нинди4) неопр. ниндидер, нинди дә булса, берәр төрле•- какое там!
- какой ни есть
- какой ни на есть
- ни в какую
- какой-никакой -
18 какой-никакой
какой-никакой, а всё-таки заработок — нинди генә булса да, хезмәт хакы инде ул
-
19 когда-либо
нареч.; = когда-нибудькайчан да булса, кайчан булса да, берәр вакытны -
20 который-либо
мест.; = который-нибудькайсы да булса берсе, кайсы булса да
См. также в других словарях:
утырту — 1. Үстерү максаты белән, үсемлекләрнең тамырын, бүлбеләрен, орлыкларын җиргә күмү 2. Утырырга булышу, тәкъдим итү яки мәҗбүр итү. Кая да булса бару, китү өчен урын алуга, урнашуга ярдәм итү машинага утырту и. Кая да булса китү алдыннан урынлашу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бер — I. 1. 1 саны һәм цифры. Шул сан исәбендәге микъдар. Парның сыңары 2. Үзе генә, бердәнбер, ялгыз 3. Фигыль алдыннан килгәндә: бер тапкыр 4. бер тиен дә бирмәде 5. бик көр, көтүдә бер сыер 6. кергән бере бетә тора 7. с. күңелләр бер булса... шәһәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аунау — 1. Яткан килеш әле бер, әле икенче якка боргалану, тәгәрәү. Өс башын нәрсәгә дә булса ятып пычрату. Кайда да булса уйнап, ятып, тәгәрәп вакыт үткәрү турында көн буе түшәктә ауный 2. Әйберләр тур. : озак вакытлар файдаланылмау, кайда да булса яту … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәкъдим — и. 1. Берәр нәрсәне хәл итү, тикшерү яки башкару өчен әйтелгән, уртага салынган, алга куелган фикер 2. Кемне дә булса берәр эштә катнашырга яки берәр эш белән шөгыльләнергә чакыру; киңәш. Берәр нәрсәне эшләргә, үтәргә боерык, әмер; берәр эш кушу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чит — I. и. 1. Берәр әйбернең кырыйдагы урыны, шул кырый үзе 2. Берәр әйбер (урман, торак пункт һ. б. ш.) кырыендагы җир, урын. Юл, урам һ. б. ш. кырыенда, аларның һәр ике ягында буйдан буйга сузылган урын 3. Нин. б. мәйдан, өслек, тирәлекнең кырыен… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чыгу — 1. Кайдан да булса китү, ул урынны калдыру. Барган юлдан, юнәлештән читкә китү, күчү, юлын үзгәртү 2. Кая да булса килү, килеп басу, килеп күренү саф алдына ч. . Кайсы да булса якка карау, юнәлгән булу бакчага чыга торган тәрәзә 3. Берәр урында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйләнү — Үз күчәре тирәсендә борылу; әйләнә буенча хәрәкәт итү. Берәр нәрсә тирәли йөреп чыгу. күч. Кайда да булса яки кем янында да булса даими йөрү, булу, бөтерелү галимнәр тирәсендә ә. . күч. Нин. б эш белән мәшгуль булу, ыгы зыгы килү 2. Бер яктан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
берәр — 1. Бүлү саны: бер 2. а. Нинди дә булса 3. б. айдан бетерәбез. БЕРӘР ЯРЫ. – Кая да булса; кайда да булса … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиңгәй — 1. Аганың хатынын атау яки аңа эндәшү сүзе 2. сөйл. Үзеңнән олы хатын кызга эндәшү сүзе (әгәр ул чыбык очы гына булса да ир туганның хатыны булса, яки бөтенләй таныш булмаган чит хатын булса) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җиңги — 1. Аганың хатынын атау яки аңа эндәшү сүзе 2. сөйл. Үзеңнән олы хатын кызга эндәшү сүзе (әгәр ул чыбык очы гына булса да ир туганның хатыны булса, яки бөтенләй таныш булмаган чит хатын булса) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
китү — I. 1. Нин. б. урынны калдыру, кая да булса юнәлү, бару 2. Таралу (дан, сүз һ. б. тур.) 3. Каян да булса башлану авыл артында яланнар китә 4. Дәвам итү, сузылу озакка китү 5. Билгеле бер вакыт үтеп, алдагысы башлану тур. сәгать икенче китте 6. Агу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
